Vrijdag 19 Augustus. In het spoor van Leonardo.

Ja, die. Uit Vinci. Hij heeft klaarblijkelijk zijn laatste jaren in Frankrijk doorgebracht, op uitnodiging van de Franse koning, Frans de Eerste. Hij (Leonardo) kreeg een significant jaarinkomen en mocht wonen en werken in een zomerpaleis(je) van de vorst. We lezen van alles in folders en zo, en gaan zelf kijken, binnen en buiten. Het is een bescheiden gebouw, zeker voor een paleis: wat kamers in het souterrain, een keuken en een paar vertrekken op de b.g., en slaapkamers boven. Allemaal best ruim en met mooie ramen, maar de hele zaak past in één tiende deel van één vleugel van het paleis te Versailles.
Frans bezoekt Leonardo vaak, en Frans z’n zus, Margareta van Navarra, komt er ook wonen. Een zeer intelligente en belezen dame met wie de Italiaanse uitvinder / geleerde / schilder / beeldhouwer / chemicus zeker interessante gesprekken kan voeren, aan tafel bijvoorbeeld. En wie nu van alles begint te vermoeden, moet z’n hersens met zeep gaan wassen. Foei! Leonardo was ver over de 60 en strikt vegetarisch, en hij leed aan reumatische klachten, en hij moest de Mona Lisa en de Madonna-en-Kind nog afmaken. Die had hij bij zich. Dus dat ze nu in het Louvre hangen, is niet vanwege schaamteloze diefstal of zo, maar puur geluk. Volgens de plaatselijke folders.
We doen ook de tuin. Daar hebben ze een heleboel van Leonardo’s papieren uitvindingen gebouwd: sluizen, pompen, een enorme brug over de Gouden Hoorn (de haven van Istanboel), een draaibrug, boten met schepraderen, vuurwapens met een heleboel lopen, een soort tank, een parachute, die rare helikopter en nog veel meer. Het had bijna allemaal kunnen werken als hij over lichtere materialen en een kleine sterke motor had beschikt (en niet alleen slavenarbeid).
In de tuin staat een lelijke hal, die (van binnen) helemaal is gewijd aan La Joconda (Mona Lisa, zeggen wij), want dit doek is al heel erg lang heel erg beroemd en het onderwerp glimlacht al 500 jaar even raadselachtig. Ook de bovengenoemde Madonna heeft een blije lach op haar gezicht als ze haar zoontje naar zich toe haalt. En Jezus is duidelijk een peuter die plezier heeft. Leonardo beeldt graag vrolijke mensen af. In zijn geschriften staan ook allerlei opbeurende, constructieve dingen. Zo van: na een dag hard werken voel je je beter. En: na een leven vol hard werken ga je veel prettiger dood. En ook: je ziet de mensen vrolijker worden als er een goede wijn op tafel komt, of woorden van gelijke strekking. Kijk, dat vind ik nou mooi.
We zijn naar Leonardo’s woning gereden op de aanwijzingen van Fritsje, en we wurmden onze unit door allerlei charmante maar erg smalle straatjes om er te komen. Voor de poort was nog niet eens voldoende plek voor een diligence, dus we moesten verder en kwamen meteen op een ruime parkeerplaats waar we, als bus, gratis konden parkeren. Toch eens kijken of we Fritsje kunnen wijsmaken dat we met een camper rijden en niet met een goggomobiel.
Enfin, we gingen dus niet dezelfde weg terug. Dat moest ook niet want we hadden nóg een chateau op het oog, verderop. Dat bleek een hotel te zijn, dus dat kwam goed uit: dat mochten we niet van binnen bekijken maar wel de tuinen. Ze kweekten er honderden verschillende tomaten en ze hadden er een winkeltje. Er was ook een groot bos, waar we imposante ceders bewonderden en verbazend grote sequoia’s. Die moeten haast wel uit de eerste uit Californië ingevoerde zaden zijn gekweekt. Als ik hier verbinding met het internet kon maken, zou ik jullie nu vertellen dat de Westkust van Noordamerika pas 300 jaar geleden werd verkend door Spanjaarden (Juan de Fuca?) en door walvisvaarders uit Rusland, en dat het binnenland nog lang moest wachten op blanke bezoekers. Dus hoe oud kunnen deze enorme sequoia’s in het Loiredal zijn? De regering in Washington, die pas in 1776 of zo begon te bestaan, gaf al gauw opdracht aan Lewis en Clark om de huidige VS te verkennen (en in te pikken) door de Mississippi en de Missouri stroomopwaarts te volgen en dan de Rocky Mountains over te trekken en door te stoten tot aan de Stille Oceaan. Deze expeditie duurde jaren en kwam zeker niet terug met zaadjes van een dikke boom. Daarna of tegelijk (1789) kwam de Franse Revolutie, die de voltallige Franse adel om zeep hielp en een soort wereldoorlog ontketende; geen Fransman kon naar Amerika varen. Ook niet tijdens het bewind van Napoleon, die pas in 1815 definitief werd verslagen. Net 200 jaar geleden dus. Hoe komen die metersdikke bomen dus hier? Of groeien ze veel sneller dan ik denk? Ik heb nog even gedacht: als ik er eentje omzaag en de jaarringen tel… Maar dat hebben we maar niet gedaan. We gingen nog even langs het winkeltje. Ik gaf mijn portemonnee aan Jolande en ging gelaten op de stoep zitten. 650 soorten tomaten hebben ze hier. Maar ze kwam al een paar minuutjes later weer naar buiten en ze toonde me één klein bruin-papieren zakje. Er zitten zaadjes in van roze-paarse tomaten, voor volgend jaar in de kas. De meeste voorraad was uitverkocht, want het zaaiseizoen is over. Deze kleur hoefden de meeste telers blijkbaar niet. Pas in de camper was ik zo ver dat ik kon vragen waar we heen moesten.
Naar de camping, lieverd. Wil je via een tolweg? Fritsje vindt van wel. Nou, ik vond van niet.
We zijn rond acht uur terug. Jolande probeert eten te koken, dit maal met gebruik van de oven. De eerste poging om het ding aan te steken mislukt. Dat ontdekt ze rond 9 uur. Dan denkt ze dat het werkt en zet de schaal met eten erin. Als het wekkertje afloopt (we hebben een heuse kookwekker aan boord) blijkt er toch nog een verkeerd knopje ingedrukt te zijn. Het eten duurt nog even wat langer, maar de oven lijkt nu in elk geval te werken, want er brandt een vlammetje.