Zaterdag 21 september – Verjaardagskadootjes.

Vandaag word ik 62. Dank, lieve mensen, voor de gelukwensen die jullie hebben gestuurd als reactie op ons verhaal van gisteren. Mijn verjaardag is reeds gevierd, en het was hardstikke gezellig. En geschenken kreeg ik ook, te veel om op te noemen. Onder andere een reisje naar de puszta. Daar kon je de mooiste vogels zien. Nou, dat lukt, zoals dit verslag laat weten. Hongarije is echt een mooi vogelland, ook en vooral voor trekvogels, dankzij heel goede natuurgebieden die deels beschermd zijn. Water, dun bevolkt vlak land waar erg weinig koeien of schapen per bunder lopen, overal kleine hoogteverschillen waardoor het een beetje natter of droger is en er weer andere plantjes groeien, en een lekker klimaat.
Wat heb je nou nodig, als vogelgek, om succes te hebben op zo’n trip? Een diepgaande kennis van de vogels? Nou, dat valt wel mee, al helpt het om bijvoorbeerld te weten dat je ze niet onder water hoeft te zoeken. Behalve dan de waterspreeuw. En dat ze kunnen vliegen, en goeie ogen hebben, en schuw zijn. Vooral op de Hongaarse vlakte. Wat dan wel? Een grote dure toeter? Die is ook facultatief; vele vogelioten sjouwen met een telescoop en maken geen plaatjes. Voor jullie lezers zou dat natuurlijk wel een ander effect opleveren. Dus laten we zeggen: een camera met een lange lens. Voorts een boekje om op te zoeken hoe een vogel heet, foto of geen foto, anders praat het zo lastig. En wellicht een auto, want anders kom je niet eenvoudig op vogelkansrijke plekjes. Een paar redelijk goeie ogen en oren, da’s wel handig. Maar er is nog iets waar geen Baba buiten kan: een Alie. Nauwlijks rijden we Tiszafüred uit en de vlakte in of Jolande roept: wat loopt daar? Ik stuur net de auto door een bocht, en wacht op nadere info op het rechte stuk. Na een kort vraaggesprek begrijp ik dat we even terug moeten, en we zien vier kraanvogels uit de mais komen. Eentje houden we zelf, de andere drie zijn voor jullie. Ze staan er een tikje onvast bij, alsof ze het gisteravond een beetje te bont hebben gemaakt, net als die kraai aan dat drooggelopen meertje bij Wermsdorf. De zon is ook wel een beetje heftig.
Ons doel vandaag is een ontmoeting met een gids, en die is pas ’s middags, dus we cruizen wat door het landschap en klimmen wat op uitkijkplatforms. Een buizerdje hier, een uitschuifkeesje daar. Dit kortbeenwezentje holt dapper met ons mee bij een korte voettocht. Hij vernieuwt zijn bakens bij elke opgerolde baal hooi, en als we ons omdraaien om terug te gaan zet hij de sokken er zodanig in dat het begint te stuiven.
Dan naar het dorp Hortobágy, waar ze de oudste brug van Hongarije hebben, met negen bogen, en daar mag alle verkeer overheen zonder maximumgewicht. Die middeleeuwers konden er wat van. Er is een soort markt bij de brug, in een soort openbaar groen, en er staan bronzen beelden, en er is een openluchttheater, en een enorme vliegkooi met ooievaars en roofvogels (samen; vermoedelijk smaakt ooievaar niet lekker). Hoog boven dit alles vliegen honderden roeken, zo hoog dat ik pas vanavond op het computerscherm ga zien dat het er vele malen meer zijn dan ik er door de zoeker van mijn toeter zie. Waar ze mee bezig zijn, wordt ons in het hiernamaals misschien geopenbaard.
Dan weer verder na een blik op de kaart. Bij een platform brood smeren. Twee Belgen en twee telescopen stappen uit een gele VW-bus. We babbelen met de Belgen, die ons tippen over een kolonie roodpootvalken vlak bij de plek van dat hondje. Wij terug, zoeken zoeken, het begint te regenen, we horen valkjes maar zien ze niet. Even in de auto schuilen. Dan zien we ze wel. Maar te ver weg. Zo ver dat je de plaatjes niet met goed fatsoen kan publiceren. En ze hebben nog wel zulke schattige rode pootjes.
Dat ‘te ver weg’ geldt ook voor de grote trappen. De gids rijdt ons er in zijn 4wd achteloos in tien minuten naar toe, hupsakee het landschap in, hotsbots door kuilen en langs greppels, geen karrenspoor meer te bekennen. Hij tuurt wat door een kijker en zegt dat het er tien zijn. Jolande en ik zien helemaal niets, maar de man stelt zijn telescoop voor ons op en we zien ze wel, alle tien, plus twee reetjes. In Spanje kon je van de trappen nog zeggen: beetje ver weg. Hier is het: over de Roemeense grens. Geeft niks. We kijken en kijken, ik schiet toch maar wat plaatjes. Er hangt een tapuit rond in het groepje bomen waar de 4wd staat, en er vliegt een zeearend boven Moldavië. We praten over vogels, en krijgen tips over goede plekken voor kraanvogels, want vier, dat is maar niks. We leren ook hoe dat zit met al die jonge kwakken: de volwassen vogels zijn al naar het zuiden. Mochten er dus onder ons publiek nog mensen zijn die Selma Lagerlöff geloven: doe dat niet. Akka van Kebnekaize vliegt helemaal niet vooraan en leert de jonge ganzen helemaal niet waar ze naar toe moeten. Bij ganzen is het nog erger dan bij kwakken: de jeugd vliegt vooruit, hun instinct is sterker dan dat van hun ouders!
De gids heeft verteld waar de kraanvogels overdag fourageren en dat ze om 16:30 verkassen naar hun nachtrustplek in ondiep water. Om 16:30 turen wij vanaf een platform de aangegeven vreetvlakten af: geen vogel te zien behalve een brutale leeuwerik op het weggetje. Het landschap is vol koeien met bijbehorende cowboys en honden. De laag staande zon tovert prachtige felle kleuren uit het gele gras, maar er steken geen vogelkoppen bovenuit. Home, James, and don’t spare the horses. Morgen komt er weer een dag. We leggen nog even aan bij de Tesco en komen weer bij de tent aan. Biertje?
We eten op de kemping, waar Dieter in de keuken staat. Er is ook een eettent met een lichtreclame net buiten de achterpoort van de kemping, maar die ziet er ongezellig uit met een soort grote aangebouwde serre met een stelletje TL-buizen. Dus terug en met een zigzagboog om het wc-douche gebouw naar het restaurant van Dieter. Dat ziet er door het raam veel beter uit. Als we er eenmaal gezellig aan een tafeltje zitten, valt het ons op dat er aan de buitenkant van de gezellige ruimte een soort serre is aangebouwd, die verlicht wordt door een paar TL-buizen.